تاریخچه و اهداف بهره وری در ایران٫هند٫ژاپن و سنگاپور

ژاپن  ژاپن از جمله کشور های بوده است که پس از جنگ جهانی دوم به اهمیت بهره وری و ارتقاء آن اقدام نمود و با برنامه ریزی اصولی توانست بهره وری ملی را افزایش دهد. مرز بهره وری ژاپن در سال 1955 به سه ماموریت اصلی زیر تاسیس شد: 1- بهبود بهره وری به منظور افزایش فرصتهای اشتغال و ضمانت شغلی. 2- سازگاری میان مدیریت ونیروی کار در روشهای بهبود بهره وری. 3- توزیع عادلانه ثمرات حاصله از بهبود بهره وری در میان اقشار جامعه. مرکز بهره وری ژاپن بوسیله هیات مدیره ای متشکل از نمایندگانی از سازمانهای تجاری، دانشگاهه و اتحادیه نیروی کار ادراه می شود. مرکز بهره وری ژاپن سازمانی غیر دولتی است که توسط بخش خصوصی اداره می شود. ارتباط این مرکز با دولت از طریق شورای همکاری و ارتباطات برقرا میشود که ریاست این شورا با مدیر عامل مرکز بهره وری و اعضای متشکل از 12 معاون وزیر وزارت تجارت بین الملل و صنایع MITI  و هیات مدیره مرکز ژاپن می باشد. برای ترویج شیوه های بهبود بهره وری ، سازمان بهره وری ژاپن، مراکز بهره وری منطقای را در استان ها و شوراهای بهره وری بخشی را راه اندازی کرده است. جنبش بهره وری در ژاپن در صدد ایجاد روابط مطلوب بین نیروی کار و مدیریت و خدمات اطلاع رسانی و داده پردازی و تحقیق و توسه در باره بهبود بهره وری از جنبه های مختلف بوده است.  

بهره وری

واژه بهره وری برای نخستین بار بوسیله فرانسوا کنه ریاضیدان و اقتصاددان طرفدار مکتب فیزیوکراسی (حکومت طبیعت) بکار برده شد. وی با طرح جدول اقتصادی ، اقتدار هر دولــت را منـــوط به افزایش بهره وری در بخش کشاورزی می داند. در سال 1883 فرانسوی دیگری به نام لیتره بهره وری را دانش و فن تولید تعریف کرد. با شروع دوره نهضت مدیریت علمی در اوایل سالهای 1900، فردریک ونیسلو، تیلور و فرانک و لیلیان گیلبریث به منظور افزایش کارآیی ، درباره تقسیم کار ، بهبود روشها و تعیین زمان استاندارد، مطالعاتی را انجام دادند. کارآیی به عنوان نسبتی از زمان واقعی انجام کار به زمان استاندارد از پیش تعیین شده ، تعریف شد. بطور مثال اگر از فردی در 8 ساعت کار انتظار تولید 100 واحد محصول را داشته باشیم اما در عمل وی 96 واحد تولید کند، گفته می شود کارآیی او 96% است. در سال 1950 سازمان همکاری اقتصادی اروپا ، به طور رسمی بهره وری را چنین تعریف کرد : (بهره وری حاصل کسری است که از تقسیم مقدار یا ارزش محصول بر مقدار یا ارزش یکی از عوامل تولید بدست می آید. بدین لحاظ می توان از بهره وری سرمایه، مواد اولیه و نیروی کار صحبت کرد.) سازمان بین المللی کار بهره وری را چنین تعریف کرده است : (بهره وری عبارتست از نسبت ستاده به یکی از عوامل تولید : سرمایه، نیروی کار و مدیریت.) در این تعریف «مدیریت» بطور ویژه یکی از عوامل تولید در نظر گرفته شده است. نسبت تولید به هر کدام از این عوامل معیاری برای سنجش بهره وری محسوب می شود.