لزوم استفاده از سیستم نگهداری و تعمیرات در سازمان

در هنگام خرید یک خودرو که به تازگی تولید شده و اصطلاحا صفر کیلومتر می باشد، سازنده در دفترچه راهنما به مواردی از قبیل تعویض روغن و تعویض فیلتر هوای آن بعد از مدت زمان مشخص استفاده تأکید کرده است، یا در هنگام خرید یک تجهیز صنعتی سازنده به مواردی از قبیل تعویض و یا تعمیرات کلی را در دفترچه راهنما تجهیز اشاره کرده است. حال این سؤال پیش می آید، خودرویی که به تازگی تولید شده و هنوز در ابتدای عمر خود می باشد و یا تجهیزی که به تازگی ساخته شده و هنوز تا خرابی و از کار افتادگی راه طولانی را در پیش دارد، چه نیازی به این گونه فعالیت ها داشته و هزینه ای را برای مصرف کننده خودرو و یا سازمان استفاده کننده از تجهیز ایجاد کند؟   برای یافتن پاسخ این سؤال ابتدا بهتر است به مثال زیر توجه فرمایید:   در بازه زمانی یک هفته ای تصمیم به مسافرت با خودرو شخصی و به همراه خانواده می گیرید، حال باید قبل از سفر، مقدماتی را آماده کنید که معمولا یکی از این مقدمات بازرسی خودرو توسط مکانیکی مجرب می باشد (حتی با وجود اینکه مدت کوتاهی مثلا ۵یا ۶ماه از عمر آن گذشته باشد) و دلیل این کار مطمئن شدن از سالم بودن و درست کار کردن سیستم های مختلف خودرو از قلبیل لاستیک ها، موتور و … می باشد تا در طول سفر از بابت خودرو اطمینان لازم را داشته باشید و پیش بینی یک سفر آرام و به دور از استرس را کرده باشید. حال فرض کنید اگر قبل از سفر خودروی خود را بازرسی نکنید، ممکن از روغن آن در طول سفر نیاز به تعویض داشته باشد و شما در جاده بین دو شهر باشید و به هیچ مکانیکی برای تعویض روغن خودروی خود دسترسی نداشته باشید. حال تصور کنید سفری را که برای استراحت از کار روزمره انتخاب کرده اید، بیشتر از آنکه باعث آرامش شما شود باعث خستگی شما شده و زحمت فراوانی را برای شما ایجاد می کند.   مثال بالا را به داخل سازمان بیاورید، تجهیزات شما نقش خودروی سازمان را بازی می کنند و تولیدات مداوم همان سفری می باشد که باعث آرامش سازمان می شود، در صورتی که تجهیزات سازمان با مشکلات توقف مواجه شوند علاوه بر اینکه آرامش کلی سازمان (توقف تولید) را برهم می زند، باعث افزایش هزینه های سازمان و به دردسر افتادن سازمان برای راه اندازی دوباره تجهیزات نیز می شود. در واقع تجهیزات سازمان به هر میزان که جدید باشند و نیازی به نگهداری و مراقبت در آنها احساس نشود باز هم مانند همان خودروی تازه تولید شده به فعالیت های نگهداری نیاز دارند تا از خرابی آنها در حین تولید و در هنگام نیاز به تولید مداوم جلوگیری شود. سیستم جامع مدیریت دارایی های فیزیکی (Management of physical assets) یا همان سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات (Maintenance) در سیستم های زیر تقسیم بندی می شود:   ۱)خرابی های اضطراری (EM): اطلاعات خرابی های اضطراری را جمع آوری کرده، در سیستم EMهنگامی که تجهیز خراب می شود و از کار باز می افتد، از طرف سازمان مورد بررسی قرار می گرد و تعمیرات بر روی آن انجام می شود. لازم به تذکر است که این سیستم در سازمان های ایرانی به وفور دیده شده و این باعث افزایش توقف تجهیزات و در نتیجه آن کاهش تولید می گردد.   ۲)نگهداری و تعمیرات برنامه ریزی شده (PM): نگهداری و تعمیرات برنامه ریزی شده از دو بخش نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM) و نگهداری و تعمیرات پیشبینانه (PdM) تشکیل شده است. نت برنامه ریزی شده به تدریج در حال پیاده سازی در سازمان های ایرانی می باشد، که این باعث کاهش خرابی ها و توقف تجهزات، کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات و… می شود.   ۳)نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان (RCM): این سیستم به ندرت در سازمان های ایرانی پیاده سازی شده است و پیشنیاز پیاده سازی آن اجرای نت برنامه ریزی شده به مدت ۲یا۳سال و یا حتی بیشتر است. این سیستم تأثیر شگرفی در کاهش هزینه های سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات می گذارد.   ۴)نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر (TPM): روشی ژاپنی برای کاهش خرابی ها است و بیشتر در سازمان های تولید محور مصداق پیدا می کند، در این روش کلیه پرسنل سازمان اعم از پرسنل واحد نگهداری و تعمیرات و پرسنل تولیدی در انجام فعالیت های نگهداری تجهیزات فعال هستند.